آموزش گردشگری عمومی جلسه دوم (شماره2)
دوره آموزشی گردشگری عمومی - آموزشگاه گردشگری
سبک شناسی معماری ایران
با توجه به نظریه های استاد پیرنیا، معماری ایران به ۶ سبک، پارسی، پارتی، خراسانی، رازی، آذری و اصفهانی تقسیم می شود که در هر دوره اصول معماری با شکل و ظاهری متفاوت بکار رفته است.
سبک پارسی
شیوه پارسی، نخستین شیوه ی معماری که از دوره ی هخامنشیان تا حمله ی اسکندر به ایران، یعنی سده ششم پیش از میلاد تا سده ی چهارم در برمی گیرد و نام آن از قوم پارس برگفته شده است.
البته پیش از دوره پارسی نیز مورد بررسی محققین تاریخ معماری قرار گرفته است که قبل از ورود آریایی ها می باشد و از بناهای به جا مانده ی دوره پیش از پارسی چون تپه زاغه، تپه سیلک و زیگورات چغازنبیل، است. بعد از آن تمدن ماد در هگمتانه و سپس با ورود آریاییها دوره پارسی شروع می شود که از نظر استاد پیرنیا ویژگی های زیر را دارد:
ویژگی معماری پارسی:
⭐️ ساختمان سازی بر روی سکو
⭐️ درون گرایی ( به ویژه در تخت جمشید و شوش)
⭐️ارتباط دادن فضاهای فرعی (همچون آشپزخانه) با راههای پنهانی به ساختمان اصلی
⭐️ پی سازی با سنگ لاشه
⭐️ نماسازی بیرونی با سنگ تراش و نماسازی درونی با کاشی لعابدار
⭐️بهره گیری از پایه ستون و سرستون (آرایش سرستون با جزییات)
بنا های به جای مانده از سبک پارسی: پاسارگاد، آرمگاه کوروش، کاخ شوش، تخت جمشید و آرامگاه های نقش رستم
سبک پارتی
شیوه پارتی، پس از حمله اسکندر به ایران پدیدار شد و در دوره اشکانی، ساسانی، صدر اسلام و در برخی جاها حتی بعد اسلام تا سده ی سوم و چهارم هجری دنبال شده است؛ از نظر استاد پیرنیا ویژگی های زیر مختص سبک پارتی است:
ویژگی معماری پارتی:
🔶 گوناگونی در طرح ها و بهره گیری از فضاهای مختلف
🔶 جفت سازی در نیایشگاها و کاخ های پذیرایی
🔶 درونگرایی با بهره گیری از میانسرا (حیاط )
🔶 شکوه و عظمت دادن به ساختمان با بلند ساختن آنها
🔶 بهره گیری از سقف های خمیده و گنبدی
🔶 پی سازی با سنگ لاشه
🔶گوشه سازی چوبی
🔶 گچ بری با خطوط شکسته و خمیده
🔶 بهره گیری از کنگره و کوردرها (نمای از پنجره) در نمای ساختمان
بناهای به جای مانده از سبک پارتی: نیایشگاه آناهیتا در کنگاور، کاخ الحضر، مجموعه نسا، کاخ آشور، کوه خواجه، بازه هور، آتشکده فیروز آباد، تاق کسری، بیشابور، کاخ سروستان، کاخ قصر شیرین
جهت اخذ مهارت های گردشگری با مشاوران آموزشگاه گردشگری مشورت نمایید